Kolon Kanseri Başka Organlara Sıçradı (Yayıldı) ise Nasıl Tedavi Olurum?
Kolon kanserli hastaların yaklaşık %25-30 kadarında tanı anında hastalık sadece bağırsakta değil aynı zamanda uzak organlara da sıçramış durumdadır (metastaz yapmıştır). Bu durumda hastalığın hangi organları etkilediğine ve yaygınlığına bakılarak tedavi planı belirlenir.
Hastalık en sık karaciğere, akciğer ve karın zarına (periton'a) yayılma eğilimindedir. Kolon kanserinde daha sık karaciğere metastaz yaparken akciğer metastazı rektum kanserinde daha sık olarak karşımıza çıkmaktadır.
Eğer hastalık uzak organlarda tek bir odağa sıçradı (yayıldı) ise ameliyat ile bunu tedavi etmek mümkündür. Eğer aynı anda hastalık birden fazla organa yayıldı ise bunun tedavisinin dikkatli bir şekilde planlanması gerekir. Bu tedavi planı bir ekip işidir. Medikal ve radyasyon onkolojisi, cerrahi, radyoloji, nükleer tıp ve diğer bilim dalları bir araya gelerek hasta için en iyi tedavi planının nasıl olacağına karar verirler.
Kanser eğer karaciğere sıçradı ise tedavi öncesi hastalığın karaciğeri ne derecede etkilediğini değerlendirmek gerekir. Bu nedenle dinamik karaciğer incelemeleri yapılabilir. Hastalık karaciğerde tek bir odakta olabileceği gibi aynı anda karaciğerde birden fazla odakta yerleşmiş olabilir. Bu nedenle karaciğerin dikkatlice değerlendirilmesi gerekir. Bu değerlendirildikten sonra tedavi planının yapılması gerekir. Hastalık aynı anda karaciğerde birkaç odakta olsa bile ameliyat ile bunları tedavi etmek mümkün olabilir.
Kanserin diğer bir yayılım yeri ise akciğerdir. Bazen kolon kanseri aynı anda hem akciğer hem de karaciğere yayılmış olabilir. Bu durumda yine multidisipliner bir ekip tedavisi ile plan yapılabilir. Bu durumlardaki hastalara bazen ameliyat öncesi kemoterapi verilebilir. Bunun amacı hastalığın sıçradığı (yayıldığı) odaklardaki tedavi cevabını izlemektir. Hastanın tedavi yanıtına göre ileri tedavi şeması planlanabilir.
Hastalık karın zarına da (periton'a da) yayılmış olabilir. Bu duruma peritoneal karsinomatozis (PK) denir. Eğer kolon kanseri sadece karın zarına yayıldı, başka bir uzak organa yayılım yapmadı ise, karın zarındaki yayılımın derecesine göre hem kolon kanserini hem de karın zarındaki yayılımı tedavi etmek mümkün olabilir. Bu nedenle ameliyata ek olarak karın zarına ısıtılmış kemoterapi de verilebilir. Bu tedavide karın zarındaki yayılım yerleri çıkarılır ve ek olarak hipertermik intraperitoneal kemoterapi (HİPEK) uygulanabilir.
