Rektum Kanserinin Evrelemesi
Rektum Kanseri Evrelendirmesi Nedir?
Her ne kadar ameliyat öncesi yapılan fizik muayene, klinik ve radyolojik tetkikler (filmler, biyopsi, kan tetkikleri vs) bize evreleme ile ilgili bir bilgi verse de asıl doğru evreleme ameliyat ile çıkarılan dokunun patolog (dokuları inceleyen doktor) tarafından incelenmesi sonucunda yapılabilir. Patolog çıkarılan kanserli dokuyu direkt çıplak göz ve mikroskop altında değerlendirerek kanser hücrelerinin en uzak nerelere kadar yayıldığını en doğru şekilde bildirir.
Hastalığın ameliyat öncesi evrelemesinde görüntüleme yöntemleri çok önemlidir. Bilgisayarlı tomografi ile akciğer ve tüm karın taraması yapılarak akciğer ve karaciğer metastazları (yayılımları) araştırılır. Buna ek olarak kalın bağırsak kanserinin lenf bezlerine ve çevre organ yayılımı hakkında bilgi sahibi olunur. Diğer bir görüntüleme yöntemi de manyetik rezonanstır (MRI). Bu tetkik sıklıkla rektum kanserinin evrelemesinde kullanılır. Buna ek olarak tümör belirleyicileri (karsinoembriyojenik antijen: CEA) daha sonraki takipler açısından önemlidir. Tedaviye başlamadan önce hastalara kolonoskopik inceleme yapılarak kalın bağırsağın başka bir yerinde eşlik eden başka bir polip veya kanser var mı araştırılmalıdır.
Anüse (makata) yakın olması nedeni ile rektum kanseri kolon kanserine göre ameliyat öncesi evreleme açısından daha şanslıdır. Özel bir ultrasonografi cihazı ile doktor rektum kanserinin bağırsak duvarının hangi tabakasına kadar yayıldığını ve lenf bezlerine yayılıp yayılmadığını söyleyebilir. Böylece rektum kanserinde evresine göre tedavi yapma imkanı oluşur.
Bütün bunların yanında unutulmaması gereken bir nokta radyolojik evrelendirmenin güvenilirliği hiç bir zaman %100 değildir. Bazen ameliyat öncesi bazı radyolojik bulgular ameliyat sırasında bizleri yanıltabilir. Bu nedenle hasta bilgilendirmelerinde bu konu önem kazanmaktadır.
EVRELEME
Rektum kanseri evrelendirmesinde birçok sınıflama kullanılmaktadır. Evre 0 ile Evre IV arasında evrelendirme yapılır. Basit olarak;
EVRE 0
Rektum kanseri sadece mukoza (bağırsağın iç yüzeyini kaplayan örtü tabakası) içinde sınırlıdır, yani hastalık başlangıç halindedir. Hastalığın kan veya lenf yolu ile vücuda dağılma potansiyeli yoktur. Bu nedenle Evre 0 denir.
EVRE I
Rektum kanseri bağırsak duvarı içinde sınırlıdır. Bağırsak duvarının dışına henüz geçmemiş ve lenf yolu ile lenf bezlerine yayılmamıştır.
EVRE II
Rektum kanseri tüm bağırsak duvarını/tabakalarını aşmış veya komşu organlara yayılmıştır fakat lenf bezlerine yayılmamıştır.
EVRE III
Rektum kanserinin bağırsak duvarı içindeki yerleşimine bakılmaksızın kanser lenf bezlerine/nodlarına yayılmıştır.
EVRE IV
Rektum kanseri bağırsak duvarı dışında uzak organları tutmuştur.
Evre 0 başlangıç aşamasında hastalığa işaret ederken Evre I ve Evre II erken evre rektum kanseri, Evre III - lokal ileri evre rektum kanseri ve Evre IV yayılmış rektum kanseri anlamına gelir.
